Gökyüzündeki En İlginç Optik Fenomenlerden Biri: Yalancı Güneş Nedir, Nasıl Oluşur?

Serin bir yaz sabahında veya soğuk bir kış gününde birden fazla Güneş gördüğünüz oldu mu? Cevabınız evet ise gökyüzündeki en ilginç fenomenlerden birine tanık olan şanslı azınlık arasındanız demektir. Gökyüzünde birden fazla Güneş’in ortaya çıkmasına neden olan bu nadir fenomen İngilizcede sundogs (güneş köpekleri) dilimizde ise yalancı güneş olarak isimlendiriliyor. Dünyanın farklı bölgelerinde ortaya çıkabilen bu ilginç fenomen görenlerde hayranlık uyandıran görüntülerin oluşmasına neden oluyor. Peki, yalancı güneş nedir ve nasıl oluşur, ne zaman ve nerelerde görülür? Gelin tüm bu soruların yanıtlarına birlikte bakalım.

Gökyüzü, büyüleyici doğa olaylarına sahne oluyor. Yalancı güneş olarak isimlendirilen nadir bir fenomen de onlardan biri

Parheli adıyla da bilinen fenomen, İngilizcede sundogs yani güneş köpekleri olarak isimlendiriliyor. Bazı uzmanlara göre bu isimlendirmenin kökeninde ise Yunan mitolojisindeki en önemli figürlerden biri olan Zeus’un, gökyüzünde gezdirdiği ve Güneş’i andıran köpekleri yer alıyor.

Yalancı güneş nedir?

Yazımızın girişinde de kısaca değindiğimiz gibi yalancı güneş, gökyüzünde birden fazla Güneş varmış gibi görünmesine neden olan son derece nadir bir optik fenomen.

Yalancı güneş, Güneş’in sağında veya solunda, bazen her iki tarafında veya üzerinde beliren parlak haleler şeklinde karşımıza çıkıyor

Yalancı güneş nasıl oluşur?

En basit haliyle ifade etmek gerekirse yalancı güneş, Güneş ışığının atmosferdeki buz kristalleri tarafından kırılmasıyla oluşuyor

Yalancı güneşler, ışığın yaklaşık 6.000 metre ve daha yüksekte bulunan sirüs veya sirrostratüs bulutlarında asılı duran altıgen buz kristallerinden geçmesi, kırılması ve saçılmasıyla ortaya çıkıyor. Kristaller bir prizma gibi davranarak içinden geçen ışınları büküyor. Böylece Güneş ışığı yatay olarak kırılıyor ve Güneş’in solunda ve sağında yalancı güneşler meydana geliyor.

Bu haleler Güneş’in 22 derece sağında, solunda, her iki yanında ve bazen de üzerinde, Güneş ile aynı hizada ortaya çıkıyor

Oldukça nadir bir doğa olayı olan yalancı güneş, gezegenimizin herhangi bir yerinde ve herhangi bir mevsimde görülebilir

Ancak uzmanlar bu nadir fenomenin orta enlemlerde ve buz kristallerinin daha yoğun olması sebebiyle kış aylarında daha yaygın olduğunu belirtiyor. Bununla birlikte en çok ve en net olarak Güneş ufka en yakın olduğu dönemde ortaya çıkıyor.

Yalancı güneşler mavi, sarı, kırmızı veya turuncu gibi farklı renklere sahip olabilir

Görenlerde hayranlık uyandıran bu haleler Güneş’e en yakın tarafta kırmızı renklidir; daha uzaktaki renkler turuncudan maviye doğru derecelendirilir. Öte yanda yalancı güneşler farklı şekillerde de ortaya çıkabilir. Şekilleri ve boyutları ise ışığın kırıldığı buz kristallerinin yapısına göre değişiyor.

Kaynak: 1