Dünya hızlı bir şekilde dijitalleşme yolunda ilerlerken en çok ihtiyaç duyulan teknoloji elbette internettir.  İnternete olan ihtiyaç arttıkça  insanlar  evlerde, kafelerde, restoranlarda ve hatta sokaklarda dahi Wi-Fi arar oldu.  Wi-Fi’ ler sayesinde telefonlardan, bilgisayarlardan, tabletlerden, televizyonlardan çok rahat internete erişim sağlanmaya başlandı. Wi-Fi’ ye duyulan bu ihtiyaçlar ve aynı anda bir çok cihaz ile bağlanılması çeşitli sorunları da beraberinde getirdi. Gerekli güvenliği sağlanmadığı taktirde alanı içinde istemediğimiz kişiler tarafından kullanılabilir hale geldi. En önemli problem ise çok fazla kullanıcı bağlandığı zaman internet hızının yavaşlaması olmuştur. Li-Fi sistemleri tam da bu konuda devreye girmektedir. Li-Fi (ışık doğruluğu), verileri LED veya kızılötesi ışık yoluyla ileten çift yönlü bir kablosuz sistemdir. Li-Fi sistemler Wi-Fi’ ye  göre daha kullanışlı ve daha ucuzdur. Dünyanın bir çok yerinde test ve denemeleri yapılan Li-fi sistemleri tanıyalım.

Li-Fi Nedir ? 

Dünya  Li-Fi terimini ilk kez 2011 yılında Profesör Harald Haas TED konuşmasında “ Her ışıktan kablosuz veri” fikrini tanıttığında öğrendi. Li-Fi, kablosuz bir optik ağ  teknolojisidir. Özel olarak, veri iletimi için ışık yayan diyotlardan (LED) yararlanan bir görünür ışık iletişim (VLC) sistemidir.
Li-Fi’nin diğer VLC sistemlerinden en önemli farkı;  Wi-Fi’ye benzer şekilde, Li-Fi, ışığın çift yönlü aktarımına izin veren tek VLC biçimidir. Fakat Wi-Fi gibi radyo spektrumu yerine özel çiplerle donatılmış LED ampuller sayesinde görünür ışık spektrumu kullanılır.

Li-Fi Nasıl Çalışır?

Li-Fi, veri aktarımı için bir görünür ışığı kullanır.
Li-Fİ  iki bileşene ihtiyaç duyar: bir fotodiyot ve bir ışık kaynağı.
Kısaca fotodiyot;  üzerine düşen ışığın şiddetiyle orantılı olarak iletkenliği değişen diyottur. Fotodiyot, üzerine düşen ışıkla orantılı voltaj da üretir.
Burada fotodiyot,  ışık sinyallerini alan ve onları geri ileten bir alıcı-verici görevi görür.
Işık kaynağı ise , ortam olarak yayılan ışığı kullanarak verileri iletir.
Işık yayan diyotlar yani LED’ler ışık kaynağı görevi görür ve sinyal işleme görevi yapan bir çiple donatılmıştır.
LED ampuller yarı iletkendir yani ampule sağlanan akımın modüle edilebileceği ve dolayısıyla da yaydıkları ışığı modüle edebileceği anlamına gelir. Verileri  son derece yüksek hızlarda fotodiyota gönderir. Alınan verileri video ve ses uygulamaları gibi insanlar tarafından algılanabilen ikili veri akışına dönüştürür.

Veriler ışık üzerinden nasıl iletilir ?

Li-Fi’ nin Wi-Fi’ ye Göre Avantajları

– Li-Fi , bant frekansı Wi-Fi bant frekansından 100 kat daha hızlıdır bu sayede saniyede çok daha fazla veri iletimi yapabilir. 
– Wi-Fi, radyo frekansına ihtiyaç duyarken; Li-Fi , bir internet sinyalini ışık dalgaları ile iletmek için çip içeren bir ışık kaynağına ihtiyaç duyar. Radyo frekansı duvarlardan geçebilirken ışık geçmez. Bu sayede alanınız dışındaki biri  internetinize erişim sağlayamaz. 
– Wi-Fi, sınırlı kapasiteye sahiptir ve kullanıcı sayısı arttıkça sistem doygun hale gelir, buda internet hızının düşmesine ve hatta bağlantının tamamen kesilmesine sebep olur.
–  Li-Fi , Wi-Fi ye göre daha erişebilirdir. Herhangi bir armatüre yalnızca basit bir Li-Fi yayıncının takıldığında basit bir şekilde internet bağlantı noktasına dönüşebilir.
– Li-Fi, sinyali kesintisiz ileterek iletişi Wi-Fi’ ya göre daha kararlı hale getirir.
– Li-Fi, insan gözüyle görülemeyen kızılötesi ışıkla veya paraziti önlemek için çok düşük yoğunlukta görünür LED ışıkla çalışabilir.
– Işık yoluyla internet bağlantısı, Li-Fi’nin mucidi  Haas’a göre 2025 yılına kadar gerçekleşebilecek radyo spektrumunun çökmesini önleyebilir.
– Li-Fi ağı, Wi-Fi’ ye göre daha ucuzdur.
–  Dünya artık temiz enerjiye yönelirken, LED ampuller evlerde, ofislerde, ulaşımda her yerde temel haline geliyor. Bu da ileride ampuller gibi Li-Fi ağının da her yerde kolaylıkla kullanılacağı anlamına geliyor. 

Dezavantajları

Bunların yanı sıra Li-Fi sistemlerinin de bazı dezavantajları vardır. Henüz gelişmekte olan teknolojinin şuan bu dezavantajları yok etmeye veya en aza indirgenmeye çalışılmaktadır.

– Li-Fi sınırlı bir aralık sunar. Bu, güvenlik açısından avantaj olsa da fiziksel engeller operasyon kapsamını sınırlar.  Kapsamını kontrol etmek için lambalar stratejik olarak yerleştirilmelidir.
– Sistemler incelendiğinde Li-Fi ağı sadece LED lambalardan yararlandıkları için ucuzdur. Gerçek hayatta, Li-Fi sistemlerinin kurulumu, altyapı eksikliği sebebiyle şuan için pahalı hale gelebilir. 

Özellikleri ve Uygulama Alanları

LiFi teknolojisi, Edinburgh Üniversitesi’ndeki Li-Fi Araştırma ve Geliştirme Merkezi’nde profesör ve direktör olan Alman fizikçi Harald Haas sayesinde ortaya çıktı ve evlerimize sadece birkaç yıl içinde ulaşacağı öngörülüyor. Dünyanın bir çok yerinde ofislerde LED armatürlerle testleri yapılıyor ve havacılık endüstrisi de bu yeni sistemi ticari hava taşıtlarına uyarlamak için çalışmalar yapıyor. Teknolojiye en çok  ihtiyaç duyulacak yerler; hastaneler, havaalanları, alışveriş merkezleri,  kalabalık caddeler gibi kamuya açık bölgelerdir. Li-Fi Teknoloji Analizi ve Tahmin 2018-2028 için Küresel Pazar’da belirtildiği gibi, mobil cihazlara duyulan ihtiyaç   ve daha yüksek bant genişliğine sahip sistemlere yönelik artan talebin, önümüzdeki on yılda Li-Fi teknolojisinin gelişimini yönlendirmesi bekleniyor.
Li-Fi uygulama ortamındaki her aydınlatma armatürü ayrı bir veri kanalı haline gelir. Bu kanallar, her bir ayrı ışık havuzuna, o kanal için tam derecelendirilmiş indirme hızında iletilen farklı veriler sağlayabilir. Li-Fi teknolojisi, evlerde, sokak lambalarından veya LED televizyonlardan gelen ışığı kullanarak internete bağlanmamızı sağlayarak hayatımızın her yer alanında kullanılması hedefleniyor.

 

Kaynakça:

– https://www.lifi-centre.com
– Tsonev, S. Videv ve H. Haas, Edinburgh Üniversitesi Li-Fi Ar-Ge Merkezi, “Light Fidelity (Li-Fi): Towards All-Optical Networking”
– https://lifi.co/
– https://en.wikipedia.org