içinde

Samanyolu’nda Yıldız Dansı

Samanyolu’nda Yıldız Dansı

Şili’ de Avrupa Güney Gözlemevi’nin Very Large Telescope ile yaptığı gözlemde bir yıldızın, Samanyolu’nun merkezinde bulunan süper kütleli kara deliğe doğru kaydığını tespit edildi. S2 olarak bilinen bu yıldız, 16 yıllık bir yörüngeyi takip ediyor. Üstelik bu yörünge Newton modelindeki gibi eliptik değil, Einstein’in görecelilik teorisinde tahmin ettiği gibi rozet şeklinde.  Schwarzschild’ in devinimi olarak adlandırılan bu etki daha önce süper kütleli kara deliğin etrafındaki hiçbir yıldız için gözlemlenmemişti.

  • Schwarzschild’ in devinimi; bir nesnenin eliptik bir yörüngedeki rotasyonunu açıklar. Nesnenin en yakın yaklaşma noktasının konumu her tura değişir, bu nedenle yörünge durgun bir elips yerine rozet şeklini alır.
  • Einstein’ in teorisi; Max Planck Dünya Dışı Fizik Enstitüsü’nde Reinhard Genzel tarafından yapılan çalışmada, Merkür gezegeninin Güneş çevresindeki yörüngesinde “genel görelilik lehine ilk kanıt” olarak ispatlanmıştı. Bundan yaklaşık 100 yıl sonra Sagittairus A’ nın etrafında dönen S2 Yıldızı’nda da aynı etki tespit edilmiş oldu.
S2 Yıldızı’ nın yörüngesi
  • Sagittairus A; Samanyolu’nun merkezinde, 2,6 milyon kütleli parlak ve çok yoğun bir radyo kaynağıdır. Dünya’dan yaklaşık 26 milyon ışık yılı uzakta, Sagittairus ve Scorpius takımyıldızlarının sınırının yanında yer alır. Samanyolu Galaksisi’nde süper kütleli (Güneş kütlesinin 4 milyon katı) bir kara delik bulunduğu ve Sagittairus A’ nın burada bulunabileceği tahmin edilmekte.
Sagittairus A kara deliği, turuncu + işareti ile gösterilmekte.

Uzmanlara göre Newton’un klasik yerçekimi açıklaması geçerli olsaydı S2 yörüngesini izlemeye devam ederdi, ancak öyle olmadı. Yıldızın elips ekseni hafifçe değişerek rozet modelini aldı. Bilim insanları S2’nin zamanla uzayda spirograf gibi çiçek desenini oluşturacağı tahmin ediliyor.

Daha kolay görselleştirme için abartılan efektle çizilmiş Yıldız yörüngesi

S2 Yıldızı’nın gelecekte, kara deliğin dönüşünü gözlemlemede veya S2’den daha yakın yıldızların izlenmesinde bir araç olarak kullanılacağı öngörülüyor.

Kaynaklar

nytimes.com

space.com

sciencemag.org

wikipedia.org

Ne düşünüyorsun?

Yazar

Uçan Kanatlar

Gaziantep’te Bulunan Theonoe Mozaiği