içinde

Ram Air Turbine (RAT) Nedir?

Ram Air Turbine (RAT) Nedir?

Uçaklar, özellikle uzak mesafeler arasında hızlı ve kolay bir ulaşım sağlamasıyla sıklıkla tercih edilen bir ulaşım aracıdır. Yükseklik fobisi gibi sebeplerden dolayı belki de en çok korkulan taşıt olmasına karşın uçaklar en az kazaya rastlanılan ulaşım aracıdır. Bunun bir nedeni  de uçakların güvenli olması için tasarımlarının acil durumlar için yedek planlar içermesidir.

Bu  acil durum önlemlerinden biri de Ram Air Turbine (RAT) denilen Türkçe’de hava türbini olarak bilinen sistemdir. RAT, hidrolik pompaya ya da elektrik jenaratörüne bağlı, uçağın hızının oluşturduğu dinamik basınçtan dolayı ortaya çıkan hava akımından enerji sağlayan ve rüzgar gülüne benzeyen yedek sistemdir. RAT, uçaklarda genellikle gövdede bazen de kanatta bulunur ve acil durumlarda devreye girerek enerji sağlar. RAT ile elde edilebilen enerji miktarı nedeniyle sadece hayati sistemlere(navigasyon,uçuş-kritik enstrümantasyon ve haberleşme techizatı gibi) ve uçuş kumanda sistemlerine enerji sağlanır. Genellikle hidrolik sistemlerin kaybı durumunda ya da birincil elektrik üretimi kaybı durumunda kendiliğinden veya pilotun elektrik panelinde bulunan korumalı bir düğme anahtarı aracılığıyla devreye girer. Güç kaybı ve RAT’in devreye girmesi arasındaki zamanda bataryalar kullanılır.

Crop Duster Uçak

Bir ticari uçakta ortalama RAT, 50 kilowatt (kW) güç üretebilir. Crop Duster (zirai ilaçlama, tarımsal uçak) uçaklar gibi bazı durumlarda normal çalışma sırasında kimyasal püskürtme pompalarına güç sağlamak için RAT kullanılır. Bu, uçağın motoruna olan talebi azaltır. Bu uçaklarda kullanılan RAT genellikle oldukça küçük bir pervaneye sahiptir ve 500 watt ile 5 kilowatt arasında enerji üretmektedir.

Bir RAT pervanesi  çeşitli çaplarda olabilir. Daha eski uçaklarda RAT tasarımları ikiz kanatlı pervanelere sahipti, ancak yeni uçaklar  genellikle çok kanatlı, kanallı fanlara sahiptir. Ticari uçaklardaki RAT’lar,(örneğin 5.25 feet (1,63 m) çap ile en büyük pervaneye Airbus A380 sahiptir )diğerlerine kıyasla çok daha büyüktür. Yolcu uçaklarında bulunan RAT, (genelde ortalama çap yaklaşık olarak 2,6 fit (80 cm)’dir) biraz daha küçüktür.

İlk olarak Ram Air Turbine içeren uçaklardan biri 1960’larda İngiltere tarafından üretilen Vickers VC10 tipi yolcu uçağıdır ve pek çok modern uçak RAT içerir, ancak Boeing  737 tipi uçaklar uçuş kontrol sistemi; uçaktaki tüm elektrik güç kaynaklarının tükenmesi durumunda, pilotların manuel bir biçimde yönetebileceği tarzda tasarlandığı için RAT bulundurmazlar. Ayrıca, İngiliz Yellow Sun ve Blue Danube gibi bazı serbest düşüş nükleer silahları, RAT’leri bataryalara kıyasla daha güvenilir bir alternatif olarak radar altimetrelerine ve ateşleme devrelerine güç vermek için kullanırlar.

Hudson Mucizesi

Hudson Mucizesi:

RAT içeren en meşhur olay, “Hudson Mucizesi” olarak anılan 15 Ocak 2009’da gerçekleşen US Airways’in 1549 sefer sayılı uçuşudur. Airbus A320 tipi uçağın, New York LaGuardia Havalimanı’ndan kalkışından kısa bir süre sonra bir kuş sürüsünün saldırısı sebebiyle her iki motoru da güç kaybına uğrar. Uçak bir yedek olarak, tüm sistemi zeminde veya uçuşta çalıştırabilen yardımcı güç ünitesine (APU) ve başka bir yedek olarak daha sonra gerekli sistem tedarikleri için AC enerjisine dönüştürülen dc enerjisi sağlayan bataryalara sahiptir. Ancak bu bataryalar sadece 20 dakika boyunca minimum düzeyde enerji sağlar.Pilotlar,  yardımcı güç ünitesini ve RAT’i devreye sokup uçağı kumanda eder ve New York’taki Hudson Nehri’ne iniş yapılır.

Bunun dışında RAT’in dahil olduğu bazı uçak kazaları şunlardır; 236 sayılı Air Transat uçuşu, 3071 sayılı Pinnacle Airways uçuşu, 143 sayılı Gimli Glider olayı olarak bilinen Air Canada uçuşu…

Ram Air Turbine sayesinde bugün bu uçak kazalarından yüzlerce insan kurtuldu ve uçaklarda ulaşım aracı olarak güvenilirliklerini sürdürdü.

Ne düşünüyorsun?

Yazar

Geri Dönüşümde Yapay Zeka

Askeri Lojistik Destek Aracı “Derman”