GPS ‘in Babası: Bradford Parkinson

GPS (Global Positioning System) Türkçe adıyla Küresel Konumlama Sistemidir. “GPS (Global Positioning System) Nedir?” yazımızda detaylandırdığımız GPS; yeryüzünde engelsiz bir görüş hattında, dört veya daha fazla uydusu ile her türlü hava koşulunda yer ve zaman bilgileri sağlayan uzay tabanlı uydu navigasyon sistemidir. GPS’in baş mimarı Hava Kuvvetleri Albay Bradford Parkinson’dur. Parkinson ekibiyle beraber uydular kurdu. Aynı zamanda bunları geliştirmek için deneyler yaparak dünyaya doğru konumlandırma, navigasyon ve zamanlama hizmetleri sağladı. İlk GPS uydusu, ekibin programı onaylandıktan sadece 44 ay sonra uzaya fırlatıldı. GPS sayesinde tüm PNT (Konumlandırma, Navigasyon ve Zamanlama) gereksinimlerine karşı rahat marjlar gösterdi. Telefonlardaki haritalardan pilotlar için gerçek zamanlı uçak konumlandırmaya kadar, Parkinson’un bu çığır açan teknolojideki öncü rolü, onun “GPS’in Babası” olarak anılmasını sağladı.

Endüstride altı yıllık deneyim elde etti. Daha sonra 1984 yılında Stanford Üniversitesi’ne Profesör olarak görev yaptı.
Stanford Üniversitesi’nde birçok yenilikçi GPS uygulamasının geliştirilmesine öncülük etti. Örneğin;
1.Ticari uçaklar (Boeing 737) yalnızca GPS kullanarak kör iniş.
2. Çiftlik Traktörlerinin engebeli bir arazide 2 inç hassasiyetle tam otomatik GPS kontrolü.
3. Herhangi bir kullanıcının 2 fit doğruluk ve çok yüksek düzeyde bütünlük güvencesi elde etmesine olanak tanıyan GPS (WAAS) geliştirmesine öncülük etmek.
Akademik kariyerinin yanı sıra iki şirketin CEO’su oldu ve birçok kurulda görev yaptı. AIAA Ödüllü 2 Cilt: “GPS Teorisi ve Uygulamaları”nın editörü/yazarıdır. Aynı zamanda 80’den fazla teknik makalenin yazarı veya ortak yazarıdır. “Mühendislik Nobeli” olarak kabul edilen Ulusal Mühendislik Akademisi Draper Ödülü bulunmaktadır.

Eğitim Hayatı

Parkinson, tamamı erkek bir hazırlık okulu olan Breck Okulu’na katıldı ve 1952’de mezun oldu. Breck Okulu’ndaki deneyimleri, ona erken yaşta matematik ve bilim sevgisini kazandırdı. Parkinson, Amerika Birleşik Devletleri Deniz Harp Okulu’nun seçkin bir öğrencisiydi. 1957’de Mühendislik Bilimleri Lisansı ile mezun oldu. Öğrenimi sırasında Parkinson, bir kursta öğrendiği kontrol mühendisliğine derin bir ilgi duyduğunu keşfetti. Parkinson’un Elektrik Mühendisliği profesörlerinden biri, onu Deniz Kuvvetleri yerine Hava Kuvvetleri’nde görev almayı düşünmeye teşvik etti. Parkinson ayrıca doktora yapmak istediğini de biliyordu. Hava Kuvvetleri bu dönemde lisans ve lisansüstü eğitime de açıktı.

Hava Kuvvetlerinde görevlendirildikten sonra, elektronik bakımı konusunda eğitim aldı. Sonrasında Washington eyaletinde büyük yer radar kurulumlarını denetledi. Daha sonra USAF tarafından MIT’ye katılması, kontrol mühendisliği, atalet rehberliği, uzay bilimi ve elektrik mühendisliği eğitimi alması için sponsor oldu. MIT’de 1961’de Havacılık ve Uzay Bilimleri Yüksek Lisansını aldı. Daha sonra New Mexico, Alamogordo’daki Holloman Hava Kuvvetleri Üssü’ndeki Merkezi Ataletsel Güdüm Test Tesisinde çalıştı. Orada testler geliştirdi. Hava Kuvvetleri’nin atalet yönlendirme sistemlerinin değerlendirilmesi için Baş Analist olarak görev yaptı. Aynı zamanda elektrik ve kontrol mühendisliği üzerinde çalışmaya devam etti. 1964 yılında Holloman’da geçirdiği üç yılın ardından Parkinson, 1966 yılında Havacılık ve Uzay Bilimleri bölümünden mezun olarak Stanford Üniversitesi’nde doktora programına ataması oldu.

Görevleri

Hava Kuvvetlerinde uzun zaman görev yapan Parkinson’u Komutan Korgeneral Kenneth Schultz, Proje 621B adlı bir Hava Kuvvetleri programına atadı. Bu program, yeni bir uydu tabanlı navigasyon sistemi konsepti için onay almaya çalışıyordu. Parkinson; uyduları, küresel bir yer kontrol sistemini, dokuz tip kullanıcı alıcısını ve kapsamlı bir kara, deniz ve hava test programını içeren gösteri sisteminin gelişiminin tam ve doğrudan kontrolünü üstlendi. 1978’de Parkinson, fırlatılacak ilk prototip GPS uydusunun fırlatma komutanıydı. O yılın ilerleyen zamanlarında, test programı Parkinson’un yaptığı her performans iddiasını doğruladı. 26 yıllık askeri kariyeri boyunca Parkinson, 1957’den 1978’e kadar Hava Kuvvetleri’nde yirmi bir yıl ve Deniz Kuvvetleri’nde beş yıl görev yaptı. Albay rütbesinde emekli oldu.

1978’de Hava Kuvvetleri’nden emekli olduktan sonra Parkinson, Colorado Eyalet Üniversitesi, Fort Collins’te Makine Mühendisliği profesörü olarak bir yıl geçirdi. Kısa bir süre sonra stratejik planlama ve gelişmiş uzay sistemleri geliştirmede yer aldığı Rockwell International’ın Uzay Sistemleri Grubunda Başkan Yardımcısı olarak görev aldı. 1980’den 1984’e kadar Boston yazılım şirketi Intermetrics’in başkan yardımcısı ve genel müdürüydü. 1984’te Stanford Üniversitesi’nde Araştırma Profesörü olarak çalışmak için Intermetrics’teki görevini bıraktı. Kısa bir süre sonra kadrolu bir Profesör oldu ve Stanford’un “Edward C. Wells” Havacılık ve Uzay Bilimleri Kürsüsü’nü üstlendi. Astrodinamik, Kontrol Teorisi dersleri verdi ve “İnovasyonu Yönetmek” üzerine özel bir kurs geliştirdi.

Einstein’ın Genel Göreliliğinin ilk doğrudan mekanik testi olan NASA/Stanford Üniversitesi’nin Gravity Probe B girişiminde ortak araştırmacı ve program yöneticisiydi. 4 Mayıs 2011’de GP-B’den gelen verilerin Albert Einstein’ın genel görelilik teorisinin iki tahminini doğruladığını bildirdi. Pek çok kurumsal ve hükümet kurulunda yer aldı ve Jet Propulsion Laboratuvarı Danışma Konseyi Başkanı olarak kısa süre önce istifa etti. Halen Uzay Tabanlı PNT Danışma Kurulu Ulusal İcra Komitesi Eş Başkanı olarak görev yapmaktadır.