Guatemala’da, Maya tanrısını tasvir eden etkileyici bir yeşim maske de dahil olmak üzere, çeşitli eserler barındıran bir kraliyet mezarı keşfedildi.
Guatemala’daki araştırmacılar, daha önce bilinmeyen bir krala ait olabilecek bir Maya kraliyet mezarını ortaya çıkardılar. Maya klasik dönemine, MS 350’ye tarihlenen mezar, bir mozaik yeşim maske de dahil olmak üzere olağanüstü mezar hediyeleriyle dolu.
Chochkitam olarak bilinen arkeolojik alan, kuzey Guatemala’nın bir bölgesi olan Petén’in yoğun yağmur ormanlarında yer alıyor. Araştırmacılar bölgeyi yaklaşık 100 yıldır biliyor, ancak yakın zamana kadar burada resmi bir kazı yapılmamıştı. Yağmacılar bölgedeki birçok eseri çaldı.
(İlgili: Mayalara Ait Calakmul Maskesi)
Estrada-Belli ve ekibi söz konusu mezarı, arazinin dijital haritasını çıkarmak için uçaktan lazer atmayı içeren uzaktan algılama teknolojisi olan Lidar kullanarak buldu.
Estrada-Belli, “Bu tıpkı orman zemininin röntgenini çekmek gibi. Bir şeyler bulma umuduyla ormanda dolaşmak yerine şimdi bu teknoloji sayesinde nereye gittiğimizi görebiliyoruz.” diyor.
Ekibin lidar taramaları, yağmacıların antik bir piramide kazdığı tünellerin yanı sıra o sırada terk etmişler gibi görünen bir noktayı da ortaya çıkardı. Belki bir şeyleri gözden kaçırmışlardı.
Estrada-Belli ve ekibi mezarı bulmadan önce piramitte altı metreden fazla toprak kazdılar. Yağmacılar oraya ulaşmadan hemen önce vazgeçmiş gibi görünüyordu.
Mezarın taş tavanı kendi üzerine çökmüştü ama doğal çürüme dışında herhangi bir zarar görmemişti. Arkeologlar içeride yeşim maskesini, 16’dan fazla nadir yumuşakça kabuğunu ve hiyerogliflerle oyulmuş insan uyluk kemiğini keşfettiler.
Maskede kullanılan yeşim taşı, daha önce kraliyet mezarları için mozaik maskeler oluşturmak için kullanılan diğer antik Maya bölgelerinde de belgelenmişti. Bu maskeler genellikle tanrıları veya ataları tasvir ediyordu. Araştırmacılar bu özel maskenin Maya fırtına tanrısını temsil ettiğini düşünüyor.
Spondylus kabukları olarak adlandırılan yumuşakça kabukları, Maya kraliyetinin para ve mücevher olarak kullandığı ve hatta kurban ritüellerine dahil ettiği dikenli bir istiridyeden geliyor. Uyluk kemiğindeki bazı oymalar, tıpkı mezardaki gibi yeşim maskesi tutan bir adamı tasvir ediyor. Diğer çizimler ise araştırmacıların kralın babasını ve büyükbabasını tanımladığını düşündüğü ve hükümdarı Maya eyaletleri Tikal ve Teotihuacán’a bağlayan hiyerogliflerdi.
Kemikler ve maske, onlarla birlikte gömülen kralın zenginliğini ve nüfuzunu gösteren önemli keşifler. Estrada-Belli, “Bu çok büyük bir heyecan ve ayrıcalık. Bazen şansımız yaver gidiyor.” diyor.
Estrada-Belli, bu gizemli kralın yaşamı boyunca Chochkitam’ın nispeten mütevazı kamusal binalara sahip orta büyüklükte bir Maya şehri olduğunu söylüyor. Şehirde 10.000 ila 15.000 kişi yaşarken, yakın bölgelerde 10.000 kişi daha yaşıyordu.
Yakında araştırmacılar kemiklerin DNA analizini yapacaklar. Ayrıca daha fazla kayıp eserin ortaya çıkacağını umdukları alanda kazmaya da devam edecekler.
Smithsonian Magazine. 2 Şubat 2024.
