FOD (Yabancı Madde Hasarı): Havacılık ve Savunma Sanayii İçin Kritik Husus

Yabancı Madde Hasarı

Yabancı madde hasarı literatürde FOD (İngilizce: Foreign Object Damage) olarak da adlandırılır, montaj parçalarına yabancı nesne birikintisinin yol açtığı hasar olarak tanımlanmaktadır.

FOD genel itibariyle Havacılık sektörüyle bütünleşik değerlendirilir. Nedeni insan hayatına direk etki etmesidir fakat imalat sektörü, tesisleri ve depolarında da FOD dikkat edilmesi gereken bir husustur. Bu nedenle AS 9100:2016 Rev.D kapsamında çalışan firmalar Havacılık Sektörü iştirakinde olmasa dahi konu ile alakalı farkındalık çalışmaları yapmaktadır ve yapmalıdır.

Yabancı Madde Hasarı(YAMAHA) Kalite Güvencenin bulunduğu her ortamda ciddi bir endişedir.

FOD Şu Nedenlerden Oluşabilir;

1) Atılan nesneler, herhangi bir görev sırasında kullanılan somunlar, cıvatalar, kâğıt, plastik, içecek kutuları/teneke kutular, bez parçaları gibi maddelerin montaj alanından gerektiği gibi temizlenmemesi.

3) Aletler ve parçaların sayısını kontrol etmemek.

4) Ekipmanının bakımını yapmamak, yani bunlardan kopan ve düşen parçalar.

FOD Önlenmesi

Yabancı Madde Hasarının önlenmesi için;

Gerekli farkındalığın sağlanması yani eğitimlerin gerçekleştirilmesi gerekir.
Sorumlu personelin sık sık denetimlere tabii tutulması gerekir.
Önleyici bakımların yapılması gerekir.
Personelin koordinasyonu sağlanmalıdır.
Yabancı Maddenin ayrıştırılıp gerekirse hurda edileceği alanlarının belirlenmesi gerekir. Şayet, bir birey yabancı malzemeyi toplamak için zaman ayırmış ve çaba sarf etmişse, sonra onu atmak için yer bulamazsa, aynı şekilde birey onu bulduğu yere yeniden atabilir.

Ek olarak, AS 9100:2016 Rev.D Savunma ve Havacılık Kalite Yönetim Sistemi Kapsamında yer alan 10 maddeden 8. madde Yabancı Madde Hasarı konusuna dikkat çekmektedir. (Alt maddeleri ile birlikte: 8.5.1 maddesidir, konuya ayrıntılarıyla hâkim olmak isteyenler standardı inceleyebilir.)