VSD ve VFD

Günümüzde en büyük problemlerden biri enerjidir. Öyle ki bu enerjilerin kullanımları, taşınmaları ve üretilmeleri ayrıca bir problemdir. Enerji türlerinden biri olan elektrik enerjisi ise en çok kullanım alanına sahip enerjilerden biridir. Günlük yaşamda elektrikten nasıl tasarruf sağlayacağımızı ve kullanacağımızı çoğumuz biliriz. Artık sanayi alanında da enerji yönetimiyle ilgili büyük adımları atılmakta. Bu adımlardan birisi de fabrikalarda kurulan güneş pilleridir. Şimdi üretim alanındaki gelişmelerden sonra elektriğimizi nasıl verimli kullanırız ona bakalım.

Enerji en basit tanımıyla, iş yapabilme potansiyelidir. Günümüzde en çok kullanılan türü olan elektrik enerjisidir. Öyle ki çoğu enerji türünü (kimyasal enerji türü olan doğalgaz) elektrik enerjisi üretimi için kullanırız. Günlük yaşantımızda da çok fazla kullanım olduğundan elektrik üretmek için çevreye en zararsız üretim türlerine başvururuz. Şuanda gündemde olan güneş enerji sistemleri (GES) bunların başında gelmektedir.

Elektrik üretim alanında diğer enerji türlerinin kaynağı olarak kullanırız. Örneğin elektrik motoru yardımıyla hareket enerjisine ve ya rezistans yardımıyla ısı enerjisine dönüştürülerek. Bu yazıda özellikler elektrik motorlarında kullanılan elektriği verimli kullanılmasına yardımcı olan cihazlardan bahsedeceğiz.

VSD

VSD (Veriable Speed Driver) şekilde de monte olarak görülmektedir. En basit anlamıyla elektrik motorlarının hızlarını değiştirmek için kullanırız. Bu değişkenliği sağlamak için alternatif akımda frekansını değiştirerek yapar. Doğrusal akımda ise akımı önce alternatif akıma çevirip frekansını ayarlar daha sonra doğrusal akım olarak sisteme verir. Bu doğrusal akımda voltajını değiştirme anlamına gelir. Peki bu ne işimize yarar?

Elektrik motorları ilk start aldıklarında anlık olarak 3 ila 8 kat daha fazla (akım) enerji gereksinimi duyarlar. Bunun nedeni ise durgun haldeki bir cismi harekete geçirmek için gereken enerjinin mevcut durumda hareket eden bir cismin hareketini koruması için gereken enerjiden fazla olmasıdır. Tıpkı genellikle araçlarımızın şehir içi yakıt tüketimlerinin şehir dışı yakıt tüketimlerinden fazla olması gibi. Bu gibi durumlarda elektrik motorundan önce VSD kullanılması ani enerji gereksinimlerini dengeleyerek nominal enerji ile motoru hareket ettirir. Tabi bu VSD kullanılması için gerekli bir neden değildir. Çünkü böyle durumlarda soft-starter dediğimiz cihazlar kullanılabilir. VSD’nin bir özelliği ise motor kalkışından sonra siteminin ihtiyaçlarına göre motorun hızını ayarlayarak sisteme fazladan hareket enerji girişini önler. Bu sayede %30 enerji tasarrufu sağlar.

VSD ve VFD Farkları

VSD akımın türü fark etmeksizin her türlü elektrik motoru için kullanılır. Fakat VFD (Veriable Frequence Driver) sadece alternatif akım ile çalışan yerlerde kullanılabilir. Bunu nedeni ise doğrusal akımın adından da anlaşılacağından bir frekansı olmamasından kaynaklıdır. VSD doğrusal akımı alternatif akıma çevirerek frekansını düzenler daha sonra sisteme doğrusal akımı gönderir. VFD ise doğrusal akımın direk kendi frekansını düzenleyerek sisteme verir.