Avustralya’da, bir okul kütüphanesindeki eski Mısır’a ait mumyalanmış kafası, bilimsel rekonstrüksiyon sayesinde artık yeni bir yüze sahip.
Mumyalanmış kafanın Sidney’in yaklaşık 480 kilometre kuzeyinde, Yeni Güney Galler’in kuzeyindeki Grafton Lisesi’ne nasıl ulaştığı belli değil ve asırlık bir notta bunun yalnızca “gerçek” bir Mısır mumyasından olduğu yazıyor.
Artık bu kafa, rekonstrüksiyon sürecini ve kişinin hayattayken nasıl göründüğünü göstermek için tıbbi taramalara ve adli tıp tekniklerine dayanan 3B baskılı heykellerin yanında sergilenecek.
Rekonstrüksiyonu yaratan adli heykeltıraş Jennifer Mann, “Bu rekonstrüksiyon, insan kalıntılarının üzerindeki vurguyu ortadan kaldırıyor. Bu çok önemli çünkü müzeler eski insanların kalıntılarını sergileme konusunda giderek daha isteksiz hale geliyor.” diyor.
Jennifer Mann, Melbourne’daki Victoria Adli Tıp Enstitüsü için çalışıyor ve Melbourne Üniversitesi anatomi ve patoloji müzesindeki eski Mısırlı kadın Meritamun’un mumyalanmış kafasının 2016’daki rekonstrüksiyonu da dahil olmak üzere birçok tarihi figürün yüzlerini şekillendiriyor.
Bu son rekonstrüksiyon için araştırmacılar, kafatasının dijital bir modelini oluşturmak için eski kafatasını bilgisayarlı tomografiyle taradılar; daha sonra Mann’ın gerçekçi bir rekonstrüksiyon oluşturabilmesi için bu model polimer reçineyle üç boyutlu olarak basıldı.
Avustralya ve İtalya’daki üniversiteler tarafından yapılan tarama ve analizler, kafanın öldüğünde 50 ila 60 yaşları arasında olan bir kadına ait olduğunu gösterdi. Mumyalanmış başa yapıştırılan altın parçalar, mumyalama işleminde altın varağın kullanıldığı Mısır’daki Greko-Roma döneminde (MÖ 332 – MS 395) yaşadığını gösteriyordu. Çalışmaların sonucunda ortaya çıkan sonuç, o zamanlar popüler olan Yunan tarzında saçları olan yaşlı bir Mısırlı kadının gerçekçi bir tasviri oldu.
Gizemli mumya
Australian Broadcast Corporation’a (ABC) göre, mumyalanmış kafa, yerel bir doktor (İskoçya’da tıp öğrencisi iken satın almış olabilir) ya da dünyaca ünlü bir Mısırbilimci olan yerel bir adam tarafından hediye edildikten sonra 1915 yılında okula bağışlandı.
Okul daha önce kafayı bir eğitim aracı olarak kullanmıştı, ancak bunu Mısır’a geri göndermeye veya Sidney’deki bir müzeye bağışlamaya çalıştığında reddedildiği bildirildi. Ancak gizemli mumyayla ilgili haberler, geçen yıl ABC’nin bilgisayarlı tomografi taramaları ve yüz rekonstrüksiyonu için düzenleme yapan “İngilizlerin Çaldığı Şeyler” podcast’inde yer almasıyla ilgi topladı.
Mann, üç boyutlu olarak basılan kafatasını aldıktan sonra, doku derinliğini temsil eden, bugün yaşayan Mısırlıların ultrasonik ölçümlerine dayanan gözler ve belirteçler ekledi. Daha sonra belirteçlerin etrafında kas sistemi oluşturdu ve kafatası ölçümlerinden belirlenebilecek yumuşak doku özelliklerini tahmin etmek için formüller kullandı.
Mann, burnun, kafatasındaki burun açıklığının etrafındaki kemik açılarından ve açıklığın kendisinin dikkatli ölçümlerinden yeniden inşa edildiğini söylüyor. Bu kafatasının ağzı ciddi şekilde hasar görmüş olduğundan Mann, bir adli diş hekimi veya diş uzmanına danışarak kafatasının yapısını belirledi.
Bir sonraki aşama göz çevresi ve kasların üzerindeki deriyi oluşturmaktı. Mann daha sonra rekonstrüksiyonu, Fayyum mumya portrelerine dayanan, Mısır’ın Greko-Roma dönemine ait bir saç modeli ve küpelerle tamamladı.
Son heykel, bronz renkli bir reçineyle tamamlandı. Mann, o dönemde Mısır’da Mısır, Yunan, Roma ve diğer soylara sahip insanların yaşadığı göz önüne alındığında bunun cilt tonunu tahmin etmekten daha iyi bir seçenek olduğunu söylüyor.
“Artık bunları bronz heykel olarak bitirmeyi tercih ediyorum, böylece insanlar yüz hatlarına dikkat edebiliyorlar. Bu kasıtlı bir seçim çünkü bu vakada cilt tonu ve göz rengi gibi konularda DNA’dan elde edilen hiçbir bilimsel kanıt yok”
Mann’ın bir sonraki projelerinden biri, Pompeii gibi MS 79’daki patlamada yok olan Vezüv Yanardağı yakınlarındaki Herculaneum’da bulunan kafataslarının yüzlerini yeniden inşa etmek olacak. “Bu konuda çok heyecanlıyım. Bu büyüleyici çünkü kafatasları gerçekten iyi korunmuş durumda”
Live Science. 9 Mayıs 2024.
