diwun
Mezarda Keşfedilen Asur Dönemine Ait 2500 Yıllık Biyonik Zırh Nasıl Yapıldı?
Yakın zamanda bir araştırma, Çin’in kuzeybatısındaki bir at binicisinin mezarında, nadir bulunan ‘biyonik’ zırhın keşfedildiğini ortaya çıkardı. Araştırmacılar, hafif ve son derece kullanışlı olan savunma giysisinin, ‘balık pullarına’ benzeyen, birbirine geçmiş küçük deri parçalarından yapıldığını söylüyorlar.
Balık benzeri tasarımı nedeniyle zırh, canlıların özelliklerini taşıyan yapay sistemlerin inşası olan ‘biyonik’in erken bir örneğini gösteriyor. Biyonik zırh, Çin’in Sincan kentindeki günümüz Turfan kenti yakınlarındaki Yanghai mezarlığı arkeolojik alanında yaklaşık 30 yaşında bir erkeğin mezarında bulundu.
Zırhın tasarım ve yapım detayları, Çin’e getirilmeden önce MÖ 6. ve 8. yüzyıllar arasında günümüz Ortadoğu’sunun bir parçası olan Yeni Asur İmparatorluğu’nda ortaya çıktığını gösteriyor. Uzmanlar, paha biçilmez bulgunun, MÖ ilk bin yılda askeri teknolojinin yayılması hakkında yeni bilgiler sağladığını söylüyor.
Erkek bireyin kalıntılarının bulunduğu Yanghai’deki mezar ve kırmızı daire ile gösterilen deri pul zırhın konumu
Bu zırhlar daha sonra, günümüz Irak’ının bazı bölgelerinden İran, Suriye, Türkiye ve Mısır’a kadar uzanan Yeni Asur İmparatorluğu’nun askeri kuvvetlerinin standartlaştırılmış teçhizatının bir parçası haline geldi. Pullanmış deri kullanmak, ağırlığını önemli ölçüde artırmadan düşman darbelerine karşı ekstra koruma sağlamış olabilir.
Zırh, gövdenin önünü, kalçaları, yanları ve vücudun alt kısmını koruyan bir yeleğe benziyor. Araştırmacılar, bir önlük gibi başka bir kişinin yardımı olmadan hızlı bir şekilde giyilebileceğini ve farklı boylardaki insanlara uyabileceğini bildiriyor.
Pullu zırhlar, savaşçıların hayati organlarını, hareketliliklerini kısıtlamadan ekstra bir deri tabakası gibi korur. Zırhlar, yatay sıralar halinde düzenlenmiş ve bir destek üzerine dikilmiş küçük kalkan şeklindeki plakalardan yapılmıştır.
Ordu askerleri için hafif, yüksek verimli, tek beden olan ve herkese uyan bir savunma giysisisiydi. Çin’de bundan veya daha önceki bir dönemden başka pullu zırh yok. Doğu Çin’de zırh parçaları bulundu, ancak farklı bir tarzdaydı.
Yanghai’nin aşırı kurak iklimi sayesinde, ‘benzeri görülmemiş bulgu’ iyi durumda bulundu ve 2.500 yıl boyunca hayatta kaldı. Ayrıca adamın mezarında çanak çömlek, boynuz ve tahtadan yapılmış iki at yüzü parçası ve bir koyun kafatası vardı.
Wertmann, “Definde bulunan at yüzü parçaları, mezar sahibinin gerçekten bir atlı olduğunu gösterebilir” dedi. Hızlı hareket etmek ve kendi güçlerine güvenmek zorunda olan hem atlı savaşçılar hem de piyadeler için mükemmel bir kıyafet gibi görünüyor.
Araştırmacılar, zırhın yaşını MÖ 786 ile 543 arasında belirlediği bir radyokarbon tarihleme kullandılar. Başlangıçta yaklaşık 5.444 küçük pul ve 140 daha büyük puldan yapılmıştır, deri bağcıklar ve astar ile birlikte 4-5 kg ağırlığındadır.
Pahalı malzemeler ve zahmetli üretim süreci nedeniyle zırhlar çok değerliydi ve onları giymek seçkinlerin bir ayrıcalığı olarak kabul edildi. Ancak araştırmacılar, onların sahibiyle birlikte gömülmelerinin nadir olduğunu söylüyor. Yanghai zırhının, Asur kuvvetleri için çalışan ve onu evine getiren yabancı bir askere mi ait olduğu, yoksa zırhın bölgeye daha önce gelen başka birinden mi ele geçirildiği belli değil.
Zırhın tasarım ve yapım detayları, Çin’e getirilmeden önce MÖ 6. ve 8. yüzyıllar arasında – günümüz Ortadoğu’sunun bir parçası olan – Yeni Asur İmparatorluğu’nda ortaya çıktığını gösteriyor. A ve B, antik Asur şehri Nineveh’de zırhlı Asur piyade okçusunu tasvir ediyor
Wertmann, “Asurlu zırhlıların Kuzeybatı Çin’e kadar olan yolunu tam olarak izleyemesek de buluntu, MÖ ilk bin yılın başlarında Avrasya kıtası boyunca Batı-Doğu teknoloji transferini gösteren ender gerçek kanıtlarından biridir” dedi. Ortadoğu savaşında, savaş arabalarının artan kullanımı ile MÖ 9. yüzyıldan itibaren atlılar için özel bir zırh geliştirildi.
Bu zırhın Kuzeybatı Çin’in tamamında doğrudan bir paraleli olmamasına rağmen, New York Metropolitan Sanat Müzesi tarafından tutulan, kökeni bilinmeyen ve aynı çağa ait bir zırhla bazı stilistik ve işlevsel benzerlikleri vardır. İki zırhın da farklı birimler için kıyafet olarak tasarlanmış olması mümkündür: Süvariler için Yanghai zırhı ve Piyadeler için Müze’deki zırh. Deri pullu zırh, daha önce Mısır’daki Tutankhamun’un efsanevi mezarında doğrulandı.
Mezarda Keşfedilen Asur Dönemine
New York Metropolitan Museum of Art’da sergilenen benzeri bir pullu zırh
Çalışma Quaternary International’da yayınlandı
